Zeszyty naukowe
Autor: Joanna Adamska-Mieruszewska, Magdalena Mosionek-Schweda 273
Strony: 273-288
pdfpełen tekst

Streszczenie
Celem artykułu jest ocena wpływu zmian dokonanych w 2010 roku w węgierskim systemie emerytalnym, których efektem była w praktyce nacjonalizacja prywatnych funduszy emerytalnych (stworzonych w 1998 r. na mocy przeprowadzonej wówczas reformy systemu repartycyjnego) i wpływ na funkcjonowania Giełdy Papierów Wartościowych w Budapeszcie. Globalny kryzys finansowy i gospodarczy z początku XXI wieku dotknął nie tylko rynki finansowe, ale również obnażył słabości wielopoziomowych (wielofilarowych) systemów emerytalnych i uwypuklił problemy finansowania okresu przejściowego, w którym konieczne jest dofinansowanie systemu repartycyjnego ze względu na fakt odprowadzania części składki do funduszy emerytalnych. Decyzja rządu węgierskiego o przeniesieniu składki z funduszy do pierwszego filara i wprowadzeniu dobrowolności drugiego była najbardziej skrajnym rozwiązaniem – w innych państwach poprzestano na zmniejszeniu lub wstrzymaniu przekazywanej do funduszy składki. Biorąc pod uwagę istotę funkcjonowania funduszy emerytalnych (gromadzenie i pomnażanie oszczędności emerytalnych ich członków) oraz wielkość posiadanych przez nie aktywów, likwidacja tych podmiotów nie pozostała obojętna również dla rynku kapitałowego, w tym giełdy papierów wartościowych.
Artykuł oparto na analizie literatury oraz danych statystycznych dotyczących węgierskiego systemu emerytalnego. Podstawowe charakterystyki Giełdy Papierów Wartościowych w Budapeszcie zaczerpnięto z portalu internetowego tej giełdy oraz ze statystyk Światowej Federacji Giełd.
Słowa kluczowe: fundusze emerytalne, rynek kapitałowy, system repartycyjny, system emerytalny

THE REFORM OF THE PENSION SYSTEM IN HUNGARY AND ITS IMPORTANCE FOR THE BUDAPEST STOCK EXCHANGE

Abstract
The aim of this paper is to evaluate the impact of changes introduced in 2010 in the Hungarian pension system on the Budapest Stock Exchange operation. In practice, these changes resulted in the nationalization of private pension funds that were created in 1998 under reforms carried out in the PAYG system. The global financial and economic crisis of the early XXI century has affected not only the financial markets but also exposed the weaknesses of multilevel (multipillar) pension schemes and highlighted the problems of financing the transition period in which it is necessary to grant the PAYG system due to the fact that part of the pension contribution is transferred to the pension fund. Hungarian government’s decision to transfer the contribution from the funds to the first pillar and the introduction of choice about participation in funds was the most extreme option – in other countries it was decided to reduce or suspend contributions transferred to the funds. Taking into consideration the nature of pension funds (accumulation and investment retirement savings) and value of assets managed by funds, liquidation of these entities did not remain indifferent to the capital market, including the stock exchange.
This article is based on an analysis of the literature and statistical data on the Hungarian pension system. Basic characteristics of the Budapest Stock Exchange were obtained from the exchange website as well as the statistics of the World Federation of Exchanges.
Keywords: pension funds, capital market, PAYG scheme, pension system, pillars of the pension system
JEL codes: G22, G23, G28, H55